Tijdens een opleidingsnamiddag voor vertalers kreeg ik van collega Miet Ooms het boek De Taalhacker van Gabriel Wyner in de handen gestopt. Een paar dagen eerder had ik op het vertalersforum gevraagd of iemand een snelcursus Spaans met mij wilde volgen en toen raakten Miet en ik aan de praat over talen leren. Zij had het boek liggen en dacht dat het wel iets voor mij zou kunnen zijn. That’s one language geek for you!
Het weekend daarna heb ik het boek in één ruk uitgelezen en ik was meteen verkocht. Zijn methode is heel simpel en klinkt bijzonder logisch. Taalnerd als ik ben, wilde ik het graag uitproberen, maar dan wel met een taal waar ik totaal geen voorkennis van had en waaraan ik ook niet blootgesteld werd/kon worden. Ik wilde dus echt van nul beginnen, geen kapstokjes om kennis aan op te hangen, geen gelijkaardige woorden in andere talen. Alleen zo zou ik kunnen beoordelen of de methode echt werkt.
Ik dacht meteen aan Bulgaars. Ideaal, want ik zou zelfs een nieuw schrift moeten leren en ik ken in mijn ruime omgeving geen mens die het Bulgaars machtig is. Bovendien heeft de woordenschat geen enkele link met een van de andere talen die ik al sprak. Maar hoe kwam ik bij Bulgaars? Deze vraag krijg ik heel vaak te horen, zelfs van Bulgaren die ik intussen via tandem, een conversatie-app, heb leren kennen.
Toen ik op de website van Het Perspectief, waar onder meer avondlessen talen gegeven worden, op zoek was naar informatie over een snelcursus Spaans (daar is dit uit de hand gelopen experiment allemaal mee begonnen), zag ik Bulgaars in het rijtje van aangeboden talen staan. Leek me wel een leuke taal, maar ik deed er toen verder niets mee. Toen ik De Taalhacker gelezen had en bedacht met welke taal ik de methode zou kunnen uitproberen, was de keuze voor Bulgaars snel gemaakt.
Hoe werkt de methode
Wyner werkt met flashkaarten. Een handige tool hiervoor is Anki (kun je downloaden via fluent-forever.com). Per woord maak je twee tot vier kaartjes. Probeer niet te vertalen, maar werk met prentjes (niet altijd even makkelijk, zeker niets als het om abstracte begrippen had, dus ik zondig soms tegen deze regel). De redenering daarachter is dat je moet leren denken in je nieuwe taal, dus niet systematisch gaan omzetten naar je moedertaal. Als je de woordjes gaat vertalen, doe je dat net wel.
Vooraan schrijf je een nieuw Bulgaars woord, achteraan plak je een afbeelding. Via forvo.com kun je geluidsbestandjes downloaden van alle mogelijke woorden in alle mogelijke talen (ingesproken door moedertaalsprekers, dus geen computerstem). Die kun je ook aan je flashkaart vastmaken als je dat wilt. Zo krijg je telkens woordbeeld, afbeelding en uitspraak samen. Verbazend genoeg is dit een techniek die bijzonder goed werkt (bij mij dan toch, ik kan me voorstellen dat niet iedereen even grote fan zal zijn).
Ook de grammatica giet je in die flashkaarten, maar dat moet ik nog even uitproberen. Ik vermoed dat dit gewoon vraag en antwoord zal zijn. Hij doet het zelf met voorbeeldzinnen waaruit woorden zijn weggeknipt die jij dan moet invullen. De oplossing staat dan achter op de kaart. Maar dit spreekt mij minder aan. Ik ben een rasechte grammaticajunk en ik zit graag met mijn neus in een boek.
Tot slot trek je een halfuur per dag uit om intensief te oefenen. Dat is best veel, even zien hoe lang ik dat volhoud.
Lesmateriaal
Op internet zijn heel wat grammaticaboeken in printbare pdf-vorm te vinden, maar net naar Bulgaars heb ik toch hard moeten zoeken. Uiteindelijk heb ik geen pdf gevonden. Wat ik wel vond, was een website om Bulgaars te leren. Nog diezelfde dag voerde ik een groot aantal woordjes en zinnen in Anki in.
Op de website die bij het boek van Wyner hoort, kun je een lijst met de 625 meest gebruikte woorden downloaden. Daarvan voerde ik er ook al een aantal in Anki in. Zo had ik zonder veel moeite toch al aardig wat woordenschat bij elkaar gesprokkeld.
Ook een handboek bleek heel moeilijk te vinden. Ik heb een heleboel websites bezocht en boekhandels gebeld, maar niemand leek een handboek te kunnen vinden. Op de afdeling Slavistiek van de universiteit van Gent konden ze me ook al niet veel verder helpen. Studeert iemand überhaupt Bulgaars? Dan maar naar Het Perspectief gebeld, waar ik de naam van de boekhandel doorkreeg bij wie zij hun handboeken bestellen. Ook daar konden ze met niet echt verder helpen. Bulgaars was de enige taal waarvoor de avondschool het handboek zelf geregeld had. Ze zou me een aantal titels doormailen van Engelstalige methodes, maar ik heb die mail nooit ontvangen.
Dan maar mijn netwerk aangesproken. Heel veel tips en inderdaad wel een paar handboeken te vinden, maar uiteindelijk heb ik via Amazon een volledige cursus Intensive Bulgarian met bijbehorende cd’s besteld (dit blijkt uiteindelijk dé referentie voor Bulgaars te zijn, wat een mooi toeval). Na een week kreeg ik een mailtje terug van de leerkracht Bulgaars van Het Perspectief, met downloadlinks naar twee niveaus Bulgaars voor Vluchtelingen. De cursussen zijn in het Bulgaars, maar er hoort een vertaling bij met woordenschat en grammatica in het Engels. Prima materiaal, heel duidelijk uitgelegd, met oefeningen, tekeningen en dagdagelijkse situaties.
Wat ik ervan vind
Mijn eerste kennismaking met Bulgaars was overweldigend. Een compleet ander handschrift, woorden waar je niets in herkent, zinnen die een eindeloze stroom klanken lijken. Het zou niets worden. Maar ik bleef mijn woordjes trouw in Anki herhalen en langzaam begon ik een structuur te zien. Ik zocht doelgericht grammatica op het internet op en het werd me stilaan duidelijk hoe de taal in elkaar zit.
Anki herkent welke woorden je goed of minder goed kent en geeft je elke dag een selectie uit de kaarten die je invoert. Je geeft zelf aan wat makkelijk of moeilijk is en op basis daarvan selecteert het programma jouw woordjes voor die dag.
Na een paar weken kon ik al eenvoudige dialogen lezen, schrijven, voeren en begrijpen. Ik stond versteld van de vooruitgang die ik boek. I like!
Zijn er dan echt geen minpuntjes? O ja hoor! De methode van Gabriel Wyner is heel intensief. Je moet elke dag tijd uittrekken om te studeren en woordjes in te voeren in Anki, die je daarna nog eens moet leren ook. Ik begon ermee in de zomervakantie en aanvankelijk was het allemaal nog leuk. Je leert heel veel bij, ook tijdens het invoeren. Maar na een tijdje treedt toch enige moeheid op. Op zo’n intensieve manier studeren houd je geen maanden vol als je ook nog een gezin en een dagjob hebt.
Conclusie
Na de beginnerseuforie treedt de routine in en verval je eigenlijk in de gewone manier van talen studeren (tenminste, zo is het bij mij toch gegaan). Na een dik halfjaar ging ik steeds minder flashkaarten oefenen, tot dat uiteindelijk helemaal stilviel. Ik concentreerde me op de lessen in de cursus voor vluchtelingen (die intussen af is, dus ik heb ‘officieel’ een A2-niveau behaald, whoopwhoop!) en ik nam ook af en toe een droge les grammatica door in mijn andere lesboek.
Ik geef toe dat dit voor een groot deel aan mezelf en de manier waarop ik studeer, ligt. Het systeem met flashkaarten waar je alles in stopt, spreekt mij niet zo aan. Ik ben en blijf een groot boekenliefhebber en van een naar vers bedrukt papier ruikende grammatica word ik instant gelukkig.
De methode van Gabriel Wyner is goed om op korte termijn (zoals een zomervakantie) intensief aan de slag te gaan en een basiskennis van een taal te verwerven, maar op langere termijn is dit voor mij niet vol te houden. Maar misschien is het wel iets voor jou?
